Dat Nick Maatman (23), afkomstig uit Oldeholtpade, in staat zou moeten zijn om de meestertitel (IM=Internationaal Meester) te bemachtigen was jaren geleden al te zien. De laatste horde bleek de afgelopen periode echter nog een lastige, maar op het toernooi in zijn huidige woonplaats Groningen wist hij die vorige week toch ook te nemen.

De 2016-editie van het evenement in Groningen kan als het beginpunt van een serieuze greep naar de titel worden gezien. Maatman baart opzien door in de openingsronde, met zwart, van GM Michail Krasenkow (dan 53), een vroegere wereldtopper, en hoogste ratinghouder op dat toernooi in Groningen, te winnen en dat leidt, na een goed vervolg, tot het behalen van een IM-norm. Er volgen er meer en aan het begin van het voorbije jaar heeft hij de drie die hij voor de titel nodig heeft op zak. Vanaf dat moment is alleen nog die voor de IM-titel gestelde rating-eis van 2400 (desnoods op één dag en midden in een toernooi!), in gevecht met die eis zijn dan al een aantal ups en downs voorbijgekomen en in 2018 weet Maatman er nog diverse aan toe te voegen. Vanaf 2319 op de ratinglijst van 1 december 2016 levert het zo succesvol verlopen toernooi bij de thuisbasis natuurlijk een mooie winst op, de stijging zet zich ook daarna nog enige tijd voort en op 1 juni staat er 2386, daarmee gaat hij eind juli het Open NK in Dieren in.
Op de Veluwe hapert het in de beginfase een beetje maar met een grootmeester tegenover zich in de 4e ronde lijkt hij de succesvolle draad weer op te pakken. Tegen Ikonnikov (RUS, 2538) gaat hij er hard in en het lijkt wel dat die daardoor enigszins overrompeld wordt, de Rus grijpt in ieder geval al snel mis, en ziedaar, de volgende GM-scalp ligt bij Maatman op het bord.
Vanuit totaal gewonnen stand moet Maatman dan het punt natuurlijk nog wel verzilveren en hoewel dat iets is wat altijd geldt lees je er eigenlijk alleen maar over als het niet gebeurt, dat de zin er toch staat is dus geen goed teken, het is een indicatie dat er bij de verzilvering iets is misgegaan. Er is wat dat betreft trouwens al meer dat in die richting wijst. Dat Maatman die draad zonet niet gewoon oppakte maar het leek te doen bijvoorbeeld, is ook zoiets, onzin eigenlijk. Je pakt de draad op of laat 'm liggen, twee mogelijkheden. En verder waren het toch 'ups en downs' waarvan er nog meer zouden komen?! Nou, let maar op, tot nu toe in dit stuk nog niets wat onder de 'downs' onder te brengen is, hij begint zo meteen te knoeien tegen die Rus.

Ik doe het wel eens vaker, zomaar iemand een alinea laten opschrijven, hierboven het bewijs waar het toe kan leiden. Toch is het niet helemaal onzin wat er staat want het klopt: het spel van Maatman ontspoort in die pot tegen Ikonnikov en de Rus weet nog met remise te ontsnappen.
Is het de teleurstelling over die domper geweest waardoor het dan vervolgens in Dieren, en tevens op het aansluitende toernooi in Vlissingen, niet meer lukt?! Zou kunnen. Feit is dat de Fide er op de ratinglijst van 1 september 2017 nogal wat van af heeft gehaald en er dan nog maar 2339 over is. Aan die laatste eis voor de titel is nog niet zomaar voldaan.

Ook in de periode daarna boekt Maatman geen grote toernooiresultaten, op externe wedstrijden voor zijn club SISSA speelt hij echter sterk en op basis van zijn score in de clubcompetitie heeft hij in april 2018 die derde IM-norm verdiend.

In 2018 is het vooral weer het toernooi in Dieren dat zorgt voor een opmerkelijke episode. Maatman begint aan het Open NK 2018 met 2345 en het is uitgerekend in de 4e ronde als de eerste GM zijn pad kruist. Wat er volgt is een partij die ik toch niet helemaal los kan zien van die van een jaar eerder. Maatman krijgt zijn tegenstander, de Argentijnse GM Leandro Krysa (2533) in de touwen, daarna zie ik niets wat op een herhaling van de gebeurtenissen in 2017 wijst, een jaar na dato is de scalp er dan toch. En een mooie revanche.
Een ronde later, tegen GM Van den Doel (2593) speelt hij opnieuw sterk, hij brengt de latere toernooiwinnaar zelfs aan het randje van de afgrond. Er volgt tegen IM Leenhouts (2483) nog een remise, het is een hele mooie serie die hem in het toernooi op 4 uit 7 en een TPR van 2506 brengt. Als hij dan vervolgens, na een nederlaag tegen IM Beerdsen (2469), zoals gewoonlijk tegen de grootste vis, GM Ivanisevic (SRB, 2567), er weer eens goed voor is gaan zitten, is het weer raak: totaal gewonnen! Het blijkt de inleiding tot de grootste domper op weg naar de titel. Een paar ronden eerder heeft Leenhouts in verloren stand al een reddingsboei toegeworpen gekregen, maar met één zo'n gevalletje valt nog wel te leven, in die 8e ronde verandert echter alles. Tegen Ivanisevic wordt, nadat hij op het winstpad het spoor bijster is geraakt, het halve ei uiteindelijk ook nog ingeleverd. Dat het een dreun met enige nawerking oplevert verbaast me niet. Eigenlijk heel sterk gespeeld, maar veel ratingpuntjes komen er niet bij.

Als Maatman twee weken geleden aan het toernooi in Groningen begint is zijn rating 2359, bij optredens in de landelijke clubcompetitie rijgt hij ook voor zijn nieuwe club Groninger Combinatie de puntjes namelijk aan mekaar. Een ratingwinst van 41 punten in één toernooi is wat veel, maar het zou natuurlijk mooi zijn als hij die 2400 weer een beetje in zicht zou kunenn krijgen. In de 2e ronde leidt de eerste confrontatie met een GM, Pruijssers (2520), een nederlaag op maar dankzij winst van de andere drie partijen staat er met kerst toch een mooie TPR van 2471. En dan wordt het nog mooier. Na een remise in ronde 5 leiden de confrontaties met de twee Tsjechische grootmeesters in ronde 6 en 7 tot achtereenvolgens remise en winst (!, scalp nr. zoveel), de 5 uit 7 die hij dan heeft is goed voor een TPR van 2518 en ineens is het dan zelfs ... mogelijk om met één winstpartij die 2400 aan te tikken. Voor dat scenario moet hij wel aan een van de hoogste ratings worden gekoppeld en dan de partij ook nog winnen. De hoogste ratinghouder op het toernooi in Groningen was dat ook al op eerdere edities, het is ... de Pool Michail Krasenkow (55), die getuige zijn 2630 in de afgelopen twee jaar kennelijk niets aan speelkracht heeft ingeboet. Zonder er enige notie van te hebben werkt de computer mee aan het droomscenario: 8e ronde, bord 2, Maatman-Krasenkow, rolt er uit. Ondanks het feit dat het allemaal ineens op wonderbaarlijke wijze in elkaar lijkt te glijden, is de kans op het slagen van de missie vlak voor aanvang van die 8e ronde nog altijd klein. Maatman moet winnen van een speler op wie hij van het gat van 300 ratingpunten dat hen bij hun confrontatie in 2016 scheidde, er in de afgelopen twee jaar 30 heeft afgehaald, het duidt er op dat er nog altijd een aanzienlijk verschil in speelsterkte is. Maatman haalt, met wit, geen voordeel uit de opening maar als er op een gegeven moment wat kleine onnauwkeurigheden voorbij komen zijn die niet van hem... 

Wit: FM Nick Maatman (NED, 2363), Zwart: GM Michail Krasenkow (POL, 2630), 8e ronde A-groep, Chessfestival Groningen, 29 december 2018.

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Pc3 c6 4.Pf3 Pf6 5.Lg5 Pbd7 6.cxd5 exd5 7.e3 h6 8.Lh4 g5 9.Lg3 Ph5 10.Ld3 Pxg3 11.hxg3 Lg7 12.Dc2 Pb6 13.0-0-0 Le6 14.Kb1 De7 15.Tc1 Pc4
16.Pd2 Pd6 17.Pa4! f5! 18.Pc5 0-0 19.Pf3 Pe4 20.Pxe6 Dxe6 21.Pe5 Tac8


Het is in evenwicht. Maatman kiest nu voor een ambitieuze aanpak. 22.g4! fxg4 23.f3! Lxe5?! En krijgt na deze zet goede kansen op voordeel. 24.fxe4! Lg7 25.e5 c5 26.Thf1 Txf1 27.Txf1 Db6 28.Lf5 Tc7 29.dxc5 Da6 30.Td1 Lxe5 31.Txd5 Df6 32.Lxg4 Kg7 33.Lf3! Te7 34.Td1 Lg3 35.Ld5 Txe3?! 36.Lxb7 Te7 37.Lf3 Dg6 38.c6 h5 39.Td7! Txd7 40.cxd7 Wit heeft de veertig zetten gehaald en het eindspel na 40.-Dxc2+ 41.Kxc2 Lc7 42.Lxh5 biedt winstkansen. 40.-Lc7! Maar deze stelt problemen.



Wit kan de loper niet slaan en pion h5 staat nog gedekt, na 41.Le4 Dd6! houdt zwart misschien stand. Maar dankzij het extra half uur na 40 zetten is er nu mooi even tijd voor wat rekenwerk. 41.Lxh5! Dat is 'm. Want na 41.-Dxh5 klopt het mooi: 42.Dxc7 Dd1+ 43.Dc1 Dd3+ 44.Ka1 Dxd7 45.Dxg5+ en wint. De Pool moet alsnog voor dat eindspel kiezen. 41.-Dxc2+ 42.Kxc2 Kf6. Het had nauwelijks beter kunnen verlopen, er staat een eindspel op het bord dat misschien wel wint en de bijna-IM blijkt er wel raad mee te weten. 43.Kd3 Ke6 44.Lg4+ Kd5 45.b4 Lb6 46.a4 a5 47.bxa5! Lxa5 48.Ke3 Ke5 49.Kf3 Ld8 50.Lh3! La5 51.Kg4 Kf6 52.Kh5 Ld8 53.Kh6 La5 54.Lg4 Ld8 55.Le2 Ke6 56.Lb5 Kf6 57.Kh7 Kf7 58.g4 La5 59.Lc4+ Kf6 60.Kg8 Ke7 61.Lb5 Lb6 62.Kg7 Ld8 63.Kg6 Ke6 64.Lc6 Ke7 65.Kf5 Kd6 66.Lb5 Kd5 67.a5 Lxa5 68.Kxg5 Ke6 69.Kh6 Ke7 70.g5 Ld2 71.Kh5 Lc3 72.Kg6 Ld2 73.Kf5 Le3 74.g6 Ld4 75.Ke4 Lb6 76.Kd5 Kf6 77.Ld3 La5 78.Kc6 Ke6 79.Kb7 Ke7 80.Kc8 Lb6 81.Le2 La5 82.Lh5 Krasenkow gaf op.
Door de uitslag kwam de dagrating van Maatman na de 8e ronde in Groningen net boven de 2400 en daarmee was de titel een feit, hij is Internationaal Meester.


Opgave 3509 was een vierzet van William A. Shinkman (The Daily American 1887).


Na 1.Lf1 (dreigt 2.Le1#) d3 betekent 2.Lxd3?! pat, juist is 2.Tg2! (dreigt 3.Lxd3) d2 3.Le1! (dreigt 4.Lxd2#) dxe1 4.Ta2#.

Opgave 3510 was een driezet van Robin C.O. Matthews (2e prijs American Chess Bulletin 1952).


Met 1.Lc5! wordt met het oog op een mogelijk lopermat op d4 de zwarte dame met dekking van dat veld opgescheept. In de dreiging verliest zwart die controle: 2.Pxc7! (dreigt 3.Ld6#) d3 3.Ld4#. Als de damedekking op d4 vanaf een andere lijn komt is d4-d3 natuurlijk niet fataal, maar dan is er op de nieuwe dekkingslijn een interferentie mogelijk.
1.-Da4 2.Pb8! (3.Pxc6#) b4/Pb4 3.Lxd4#,
1.-Da1 2.Th4! (3.Txe4#) Pc3 3.Lxd4#,
1.-Dg1 2.f8P! (3.Pg6#) e3 3.Lxd4#.

Op 1.-Dd2 is 2.Txd2 de zet.
De dame raakt in alle varianten het zicht op d4 wel een keer kwijt.

Opgave 3515
Arnoldo Ellerman
El Ajedrez Espanol 1947

Wit begint en geeft mat op de 2e zet. Sleutelzet (3 punten) + alle matzetten die wit nodig heeft (1 punt) voor 31 januari naar:

Dolf Wissmann

Dirk Boutsstraat 53-b

8932 CP Leeuwarden

Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.